پرونده عجیب مردی که پوستش خاکستری شد (آرگیریا)، معمایی حل نشده و دلایل علمی این شرایط - وبلاگ نخبگان

به گزارش وبلاگ نخبگان، مردی 84 ساله از هنگ کنگ به علت مشکلاتی که از انسداد جریان ادرار داشت، به بیمارستان مراجعه کرد. اما وقتی پزشکان به یک مشکل دیگر او پی بردند، شگفت زده شدند؛ پوست، چشم ها و ناخن های او به رنگ خاکستری و نقره ای درآمده بود. رنگ خاکستری غیرعادی بدن او از پنج سال قبل آغاز شده بود و حالا شدت یافته بود. این شرایط پوست که به آن آرگیریا (Argyria) گفته می گردد، نتیجه تجمع نقره در بدن است. در این مقاله، به آنالیز این بیماری، علل آن و علت هایی که ممکن است باعث بروز این شرایط نادر شوند، خواهیم پرداخت.

آرگیریا چیست و چگونه بروز می نماید؟

آرگیریا یک شرایط پزشکی نادر است که در آن نقره به طور سیستمیک در بافت های بدن تجمع می نماید. این بیماری زمانی رخ می دهد که نقره به میزان زیاد وارد بدن شده و در پوست و سایر بافت های بدن رسوب می نماید. این فلز در اثر نور فرابنفش (UV) واکنش هایی ایجاد نموده و به ویژه در بافت های پوستی تغییر رنگ ایجاد می نماید.

در صورت بروز آرگیریا، رنگ پوست فرد به طور مداوم به رنگ خاکستری یا آبی تغییر می یابد. این تغییر رنگ معمولاً در قسمت های در معرض نور خورشید بیشتر دیده می گردد.

آرگیریا در گذشته بیشتر در میان کارگران معدن یا افرادی که به طور مستقیم با نقره در ارتباط بودند، مشاهده می شد. در این افراد، نقره به صورت ذرات ریز به پوست جذب می شد و در اثر نهاده شدن در معرض نور خورشید، به رنگ آبی تبدیل می شد. اما امروزه، مواردی از آرگیریا به دلیل مصرف داروهای حاوی نقره، به ویژه نقره کلوئیدی (Colloidal Silver)، نیز گزارش شده است.

علل بروز آرگیریا:

1. مصرف نقره به صورت دارویی:

یکی از شایع ترین دلایل بروز آرگیریا، استفاده از نقره کلوئیدی به عنوان مکمل غذایی یا دارویی است. این نقره به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته می گردد و برخی افراد برای درمان بیماری هایی مانند عفونت های مزمن، زخم ها و حتی تقویت سیستم ایمنی خود از آن استفاده می نمایند. با این حال، مصرف نقره کلوئیدی به ویژه در دوزهای بالا می تواند منجر به انباشت نقره در بدن گردد و رنگ پوست فرد را تغییر دهد. برخلاف ادعاهایی که در خصوص خواص درمانی نقره کلوئیدی وجود دارد، تحقیقات علمی نتایج روشنی مبنی بر اثربخشی آن ارائه ننموده اند.

2. تماس شغلی با نقره:

در گذشته، کارگران معادن نقره و طلا که در معرض غبار نقره و دیگر مواد معدنی قرار داشتند، دچار آرگیریا می شدند. این افراد به ویژه در نواحی در معرض نور آفتاب دچار تغییر رنگ پوست به آبی یا خاکستری می شدند.

3. تزریق نقره در برخی داروها:

در برخی داروهای آنتی باکتریال و ضدعفونی نماینده ها از نقره برای خاصیت ضد میکروبی آن استفاده می شد. این داروها که حاوی نقره بودند، می توانستند به طور غیرمستقیم منجر به جذب نقره در بدن شوند و در نتیجه باعث تغییر رنگ پوست شوند.

4. جذب نقره به وسیله پوست یا دستگاه گوارش:

نقره می تواند به وسیله پوست، ریه ها یا دستگاه گوارش جذب گردد. این جذب ممکن است در اثر تماس طولانی مدت با محصولات حاوی نقره یا تنفس ذرات نقره صورت گیرد. در برخی از موارد، افرادی که در محیط های آلوده به نقره زندگی می نمایند، ممکن است بدون آگاهی از آن، نقره را وارد بدن خود نمایند.

مکانیسم علمی بروز آرگیریا

هنگامی که نقره وارد بدن می گردد، به صورت ذرات نقره یونیزه (Ag+) در گردش خون پراکنده می گردد. این ذرات می توانند به غشاهای سلولی و بافت ها جذب شوند. زمانی که بدن در معرض اشعه فرابنفش خورشید قرار می گیرد، این ذرات نقره با پرتوهای UV واکنش می دهند و به ترکیباتی تبدیل می شوند که نور را منعکس می نمایند و به طور خاص رنگ خاکستری یا آبی به پوست می دهند.

این فرآیند واکنش شیمیایی در پوست باعث می گردد که نقره به طور دائمی در بافت ها ذخیره گردد و تغییر رنگ دائمی ایجاد کند. نقره بعلاوه می تواند در غدد عرق و رگ های خونی نیز تجمع یابد و به همین خاطر تغییر رنگ پوست در تمام قسمت های بدن قابل مشاهده است.

نتایج تحقیق اخیر درباره آرگیریا

در خصوص مرد 84 ساله ای که در پژوهش اخیر مورد آنالیز نهاده شد، پزشکان فعلا نتوانسته اند منبع دقیق نقره را در بدن او شناسایی نمایند. این بیمار تنها دارویی به نام فیناستراید (Finasteride) مصرف می کرد که ارتباطی با نقره نداشت. به علاوه، او شغلی در معرض نقره نداشت و محیط خانه اش هم آلوده به نقره نبود.

با این حال، سطح نقره در بدن او بیش از 40 برابر حد طبیعی بود. این بیمار به طور تصادفی به پزشکان مراجعه نموده بود و تنها پس از انجام آزمایش های خون، دلیل تغییر رنگ پوست او شناسایی شد. از آنجا که درمان برای این بیماری وجود ندارد، پزشکان تنها به نظارت بر شرایط او ادامه خواهند داد و او به دلیل مشکل پوستی خود درمان نخواهد شد.

آیا آرگیریا تأثیری بر سلامت دارد؟

خوشبختانه، تغییر رنگ پوست به دلیل آرگیریا معمولاً مسائل جدی برای سلامت ایجاد نمی نماید. این بیماری تأثیرات عمده ای بر عملکرد بدن ندارد و بیشتر جنبه ظاهری دارد. با این حال، در دوزهای بالای نقره، می تواند جذب برخی داروها را مختل کند و بر روی داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها یا داروهای هورمونی مانند تیروکسین (Thyroxine) تأثیر بگذارد.

در مجموع، تنها عوارض این بیماری تغییر رنگ پوست و برخی مسائل زیبایی است و تأثیرات فیزیولوژیکی آن در سطح بالای بدن معمولاً بی ضرر است. البته نقره ای که به صورت شدید در بدن ذخیره می گردد ممکن است در نهایت باعث برخی مسائل در جذب داروها گردد.

آرگیریا یک شرایط نادر و جالب است که در اثر تجمع نقره در بدن ایجاد می گردد. این بیماری ممکن است به واسطه مصرف داروهای حاوی نقره، تماس شغلی با نقره یا حتی جذب نقره از محیط زندگی بروز کند. به رغم اینکه این بیماری عمدتاً به عنوان یک مشکل ظاهری شناخته می گردد و تأثیرات منفی بر سلامت ندارد، از آنجا که درمان مؤثری برای آن وجود ندارد، باید مراقبت های لازم برای پیشگیری از تماس بی مورد با نقره انجام گردد.

در نهایت، با وجود مسائل زیبایی که آرگیریا ایجاد می نماید، خوشبختانه، هیچ تأثیر قابل توجهی بر سلامت بلندمدت فرد ندارد.

منبع: nejm