شرایط خرید اقلام خوراکی در تهران، 70 درصد سبد غذایی آب رفته است - وبلاگ نخبگان

به گزارش وبلاگ نخبگان، اعتماد نوشت: در یک سال اخیر تورم مواد غذایی بر مبنای داده های مرکز آمار صعودی بوده است. روندی که کماکان ادامه دارد. البته هنوز مرکز آمار ایران، تورم اسفند 1401 را هم منتشر ننموده است. تورم اسفند باید در اولین روز کاری سال 1402 منتشر می شد، اما هنوز نه خبری از انتشار آن و نه خبری از تورم فروردین 1402 است. بعضی کارشناسان علت این تاخیر را تغییر نرخ پایه مطرح کردند. اوایل امسال مرکز آمار اعلام نموده بود، در پی تغییر نرخ پایه است. به تعبیر بهتر دولت در پی بازی با اعداد و کاهش شاخص تورم است.

درحال حاضر نرخ پایه محاسبات تورم، بر مبنای سال 95 است که برابر 100 است. به تعبیر بهتر سبد مصرفی کل کشور از سال 1395 تا امسال مورد آنالیز قرار می گیرد که قطعا نشان از رشد فزاینده تورم است. حال اگر این نرخ پایه سال 1400 باشد درصد تغییرات کمتر خواهد بود.

به عنوان نمونه در دی ماه 1401 شاخص قیمت مصرف نماینده برای خانوار های کشور عدد 578.4 بود. وقتی این عدد را بر مبنای قیمت پایه 1395 آنالیز کنیم، می بینیم که قیمت سبد مصرفی خانوار ها از سال 1395 تا 1401 بیش از 478 درصد رشد نموده است. حال اگر عدد پایه تغییر کند، شیوه محاسبات نیز به طور کامل عوض خواهد شد و پیش بینی می گردد، نرخ ارایه شده کمتر گردد.

البته اگر شیوه محاسبات مرکز آمار هم تغییر کند، اثر منفی تورم بر حجم سبد خوراکی خانوار ها قابل پنهان کردن نیست. آنالیز میدانی نشان می دهد، با کاهش قدرت خرید سبد خانوار های تهرانی تا سطح بالایی آب رفته است، چنانکه تبادل نظر با بخش تقاضای واقعی در بازار خوراکی ها این جمع بندی را به وجود آورده که حجم سبد خوراکی خانوار های ساکن تهران عمدتا بین 30 تا 70 درصد کاهش یافته است. البته هنوز در بین خانوار های تهرانی گروه اندکی هستند که درآمدشان حداقل دوبرابر تورم سالانه رشد می نماید و سبد غذایی آن ها تغییر ننموده است. در مقابل گروه بزرگی هستند که سبد غذایی آن ها حتی 95 درصد کوچک شده است.

این موضوع را با نگاهی به خط فقر در سال 1401 می توان به خوبی دید. طبق اعلام وزارت تعاون خط فقر تهرانی ها در سال 1401، برای یک خانوار سه و چهار نفره، به 11.9 و 14.7 میلیون تومان رسیده است.

افت 30 درصدی سبد خوراکی ها

در خیابان ولیعصر منتهی به میدان فاطمی از مردمی که از فروشگاه رفاه خارج می شوند در خصوص اینکه در یک سال اخیر سبد خرید آن ها چه تغییری نموده است، تبادل نظر می کنیم. زن میانسالی که با دختر جوانش از فروشگاه بیرون می آید، می گوید: نمی دانم مقدار خرید ما چقدر کاهش یافته است ولی خیلی از مواد غذایی که احتیاج به آن دارم را نیز نمی خرم. او می افزاید: من همواره از فروشگاه خرید می کردم و الان هم فروشگاه را ترجیح می دهم، چون به هر حال اینجا خیلی از کالا ها تخفیف دارد.

دخترش می گوید: ما اصولا هفتگی خرید می کنیم و میوه را هم همواره از تربار می خریم. خرید گوشت ما نصف شده است. ولی بقیه مواد غذایی تا 30 درصد کم شده است. او می افزاید: وقتی نمی توانیم هر مواد غذایی بخریم؛ دیگه خرید لباس لاکچری بازی است. خرید ما نسبت به سال قبل نزدیک به 30 درصد کمتر شده است.

زن جوانی که با همسر و دو فرزندش در خیابان فاطمی از سوپرمارکتی بیرون می آمد، به اعتماد می گوید: من همواره قبل از خرید کردن فهرست خرید را آماده می کنم و بعد به سمت مغازه می روم. به فروشگاه های زنجیره ای نمی روم، چون تلقین می نمایند کالای بیشتری بخری. البته دیگر چه تلقین نمایند و چه ننمایند من در سطحی که احتیاج دارم، خرید می کنم و البته خیلی وقت ها چیز هایی که لازم دارم را هم نمی خرم. به بچه ها هم آموزش دادم هر کالایی را برندارند. او می افزاید: من هفتگی خرید می کنم. این طوری می توانم بهتر هزینه ها را مدیریت کنم و کالای اضافه خرید نکنم.

سه دختر جوان که با دو کیسه مواد غذایی جلوی فروشگاه رفاه نشسته اند، می گویند: ما خریدمان را به صورت اشتراکی می خریم. مهمانی که مدت هاست نداده ایم ولی هر زمانی تصمیم به این کار بگیریم، همه هزینه ها اشتراکی است. اصولا همه خریدهای مان اشتراکی است. تقریبا خریدمان نسبت به دو سال قبل یا اوایل سال قبل نصف شده است.

این زن جوان می گوید: میوه را هم اصولا دانه ای و محدود انتخاب می کنم. خرید گوشت و مرغ را به ویژه گوشت را هم نصف کردم. در یخچال معمولا یکی، دو ردیف خالی است؛ ولی قبلا اصلا چنین اتفاقی نمی افتاد. او ادامه می دهد: نسبت به سال گذشته یعنی ابتدای سال گذشته سبد خریدم حداقل 30 درصد کم شده است.

زن جوانی در خیابان ویلا می گوید: من یک فرزند دارم. شاید بتوانم بگوید سبد خوراکی ام حدود 30 درصد کاهش یافته است. من نان را قبلا 20 تایی می خریدم الان دانه ای خرید می کنم. در میوه هم دیگه دورریز نداریم. یعنی میوه ای در خانه خراب نمی گردد، چون به مقدار لازم و به صورت دانه ای می خرم. حبوبات و برنج را از دو سال قبل که گرفته بودم هنوز دارم. او می افزاید: من مرغ را زیاد می خرم ولی خرید گوشت قرمزم کم شده است. خرید ماهی هم به یک چهارم رسیده است. دیگر کنسرو هم نمی خرم. سوسیس و کالباس را هم نصف کردم.

دختر جوانی از خیابان تهرانپارس با اشاره به اینکه من، خواهرم و پدرم هر سه کار می کنیم و فقط مادرم خانه دار است، می گوید: ولی باز دخل و خرج ما به هم نمی خورد. باید هزینه های خوراک را در کنار پوشاک کم کنیم. شاید 30 درصد سبد مواد غذایی ما کاهش یافته است؛ شاید هم بیشتر، من نمی توانم دقیق بگویم. او می افزاید: ما میوه را دستچین و عمدتا از تربار می خریم. گوشت قرمز را از قزوین پدرم می خرد. یعنی معمولا می رود یک لاشه می خرد و برای ماه ها استفاده می کنیم. خرید مرغ ما تغییر ننموده است. به گفته او برنج را خانواده اش از شمال می خرند و حبوبات را از بازار تا در هزینه های شان مدیریت بیشتری داشته باشند. او می افزاید: تقریبا هیچ چیز را بیش از احتیاج نمی خریم.

خرید گوشت قرمز نصف شده است

خیابان گیشا، مرد جوانی که از یک فروشگاه پروتیینی خارج می گردد، درباره آب رفتن سبد خریدش به اعتماد می گوید: در یک سال اخیر حجم خرید ما نصف شده است. البته در خصوص گوشت قرمز بیشتر از نصف است. من گوشت قرمز را به ندرت می خرم. ولی هنوز مرغ را به مقدار کافی و مورد احتیاج می خرم. همسرش می گوید: من قبلا وقتی که عدس پلو درست می کردم، حتما باید این غذا را با گوشت قرمز درست می کردم و می خوردیم. اما الان غذایی مثل عدس پلو را بدون گوشت می خوریم. مرد می گوید: تنها چیزی که هنوز به وفور خرید می کنم، نان است. ما برنج را سالی یک بار می گیریم و آن را هم مدیریت شده استفاده می کنیم.

او می افزاید: ما خرید میوه را هم نصف کردیم. همسرش می گوید:، چون کودک ما در حال رشد است، نمی توانیم میوه را حذف کنیم. مرد هم می گوید: در خانه ما همواره خشکبار و آجیل بود. اما دیگر آجیل و خشکبار و حتی خرید تنقلات به صفر رسیده است.

اقلام ضروری را می خریم

یک دختر جوان که از فروشگاه جانبو خیابان گیشا با دو کیسه مواد غذایی بیرون می آمد، می گوید: در خانه ما حجم خرید بر مبنای احتیاج است. اصولا هیچ چیز را خارج از احتیاج دیگر نمی خریم و بیشتر روی اقلام ضروری تمرکز می کنیم. میوه باید حتما تمام گردد وگرنه میوه ای نمی خریم. شاید بتوان گفت 70 درصد کاهش یافته است. همه چیز می خریم ولی هیچ چیز ماده غذایی در خانه فاسد نمی گردد. او می گوید: من و مادرم زندگی می کنیم ولی آخر هر هفته برادر و خواهرانم با خانواده های شان می آیند و برای همین ما مجبوریم همواره همه چیز به مقدار کافی بخریم.

او می افزاید: حجم خرید تنقلات نصف و آجیل و خشکبار در سطح صفر شده است. در خیابان فردوس غرب از خانم جوانی که از فروشگاه کوروش بیرون می آید؛ در خصوص اینکه حجم خرید مواد غذایی او نسبت به گذشته کاهش یافته است، می گوید: حجم خرید من از همان نیمه نخست سال گذشته کاهش یافت. الان تقریبا حجم خریدم 70 درصد کاهش یافته است. او که مجرد است و تنها زندگی می نماید، می افزاید: من حتی نان را هم پس از تمام شدن خرید می کنم. هر دو الی سه روز یک بار نان می خرم. برنج و حبوبات را از دو سال قبل که خرید نموده بودم هنوز دارم و سعی می کنم کمتر بخورم که مجبور به خرید نشوم.

او ادامه می دهد: میوه هم دو هفته یک بار خرید می کنم. برخی از روز ها یخچالم خالی است و فقط با نان و پنیر سر می کنم تا حقوق ماه بعد برسد. او می افزاید: من هیچ وقت فکر نمی کردم روزی مجبور شوم از خوراکم بزنم. من از لبنیات فقط پنیر می خرم، چون نمی توانم دیگر هر روز شیر بخرم. تنقلات هم از دو سال قبل تقریبا صفر شده است. این دختر جوان ادامه می دهد: آخرین باری که گوشت قرمز خریدم دو سال قبل بود و آخرین باری که مرغ خریدم خاتمه سال 1401 بود. تخم مرغ هم دیگر نمی خرم اصولا ماهی یک بار می خرم که آن هم برای اینکه سلامتی ام به خطر نیفتد.

او می گوید: گوشت قرمز را اگر مهمانی بروم می خورم. میهمانی خانوادگی یا میهمانی در کنار دوستانم که وضع شان بهتر از من است.

این دختر با اشاره به اینکه نصف درآمدش صرف کرایه خانه می گردد، می افزاید: وقتی نمی توانم مواد غذایی مورد احتیاج را خریداری کنم از خرید تنقلات صرفنظر می کنم شاید شش ماه یک بار چیزی هوس کنم و برای خودم بخرم.

مرد میانسالی که راننده و بازنشسته است و در حال حاضر روی تاکسی کار می نماید، می گوید: من دو فرزند دارم ولی دخل و خرج هیچ وقت تقریبا به هم نمی رسد. برای همین مجبورم سبد غذایی را هم کوچک کنم. او می گوید: شاید بدون اغراق سبد غذایی خانواده ام 70 درصد کم شده است، چون روز هایی که ماشین خراب است یا خودم ناخوش هستم کسی نیست که آن روز پولی برای خانه بیاورد. برای همین خرید گوشت را تقریبا حذف کردم ولی گوشت مرغ را هنوز می خرم. همسرم بیشتر با حبوبات غذا درست می نماید. من حبوبات از بازار می خرم. خرید را بر مبنای تخفیف های فروشگاه ها انجام می دهم. الان هفته ای دو وعده برنج می خوریم و بقیه روز ها عمدتا یا ماکارونی با سویا داریم یا نان و کوکو سیب زمینی و کوکو سبزی و غذا هایی از این دست. میوه را هر وقت پول دستم بیاید می روم تر بار برای دو، سه روز خرید می کنم.